Μετά τα πιο εσωστρεφή ‘Ray Of Light’ και ‘Music’, η Madonna επιστρέφει το 2003 με το ‘American Life’ ως μια ευαίσθητη επαναστάτρια χωρίς αιτία, ερωμένη του Ernesto Che Guevara, δημιουργώντας ακόμα ένα αμφιλεγόμενο σημείο στην απροσδιόριστη δισκογραφική της πορεία.
Το ‘American Life’ αποτελεί ακόμα ένα από τα άλμπουμ της Madonna που είτε μισείς είτε λατρεύεις, με εμένα να ανήκω στην δεύτερη κατηγορία. Με την ηλεκτρονική κατεύθυνση που έχει θέσει η pop star να είναι στην μέγιστη έντασή της, συμπεριλαμβάνοντας τις folktronica, eurotechno και acoustic στο φάσμα μουσικών ειδών του, ο δίσκος ανοίγει την συζήτηση για τον χειρισμό και την πλύση εγκεφάλου των media, την πολιτική κατάσταση στην Αμερική και την αγάπη – από την μητρική ως και την αγάπη για τον εαυτό – με έναν μερικώς άβολο, μα αποτελεσματικό για τον ακροατή τρόπο.
Το εξώφυλλο του “American Life” από το κλικ του Craig McBean.
Έχοντας στο πλευρό της τον θαυματουργό γάλλο παραγωγό Mirwais Ahmadzaï τόσο στην συμπαραγωγή όσο και την στιχουργική του δίσκου, η Madonna ακούγεται αρκετά απογυμνωμένη από τα φώτα του Χόλιγουντ, σχεδόν σαν να είναι μια πλανόδια, άσημη καλλιτέχνις στους δρόμους της Νέας Υόρκης που τραγουδάει για το σάπιο αμερικανικό όνειρο και τον υλισμό. Άμεσες επιρροές για αυτή την στροφή ήταν φυσικά η τραγωδία των δίδυμων πύργων και ο πόλεμος του Ιράκ, ενάμιση χρόνο αργότερα, που συγκλόνισε τον αμερικανικό λαό. Λόγω του έντονου πολιτικού χαρακτήρα του δίσκου έγιναν αμέτρητες απόπειρες για μποϋκοτάζ στην ραδιοφωνική αναπαραγωγή του άλμπουμ και ιδιαιτέρως του lead single και title track, ωστόσο βρέθηκε στην κορυφή του Billboard 200.
Ο concept δίσκος φανερώνει τις δύο πτυχές της περσόνας που συναποτελούν την θέση της στην σύγχρονη αμερικανική κοινωνία – είναι μια ευφυής επαναστάτρια και μια συναισθηματική και απόκοτη γυναίκα και μητέρα. Στα “I’m So Stupid” και “Nobody Knows Me” τραγουδάει για την ψεύτικη φούσκα που αποτελεί το πολυπόθητο αμερικανικό όνειρο, ενώ στο “Love Profusion” – μοναδικό κομμάτι του άλμπουμ που δεν έχει παρουσιαστεί ποτέ ζωντανά από τη Madonna αν και single – μιλάει για την εύρεση της αγάπης σε έναν κόσμο γεμάτο υποκρισία και ψευδαισθήσεις. Ωστόσο σε όλη τη διάρκεια του δίσκου γίνεται αισθητή η επιθετική κριτική στην αμερικανική κουλτούρα, κάτι που προκάλεσε ιδιαίτερα μεικτές και αρνητικές κριτικές.
Από το πειραματικό για τα δεδομένα της Madonna άλμπουμ ξεχώρισαν τέσσερα singles (“American Life”, “Hollywood”, “Nothing Fails” και “Love Profusion”), όπου και σημείωσαν μεγάλη επιτυχία στo Dance Club Songs τσαρτ του Billboard, ενώ το “Die Another Day” χρησιμοποιήθηκε στο soundtrack της ομότιτλης ταινίας του James Bond.
Το titular και πρώτο single του δίσκου αποτελεί και ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα τραγούδια και βίντεο της Madonna μέχρι σήμερα. Το αρχικό του βίντεο, που φέρει την σκηνοθετική υπογραφή του σουηδού Jonas Åkerlund, είναι μια βόμβα κατάκρισης του πολέμου, της βιομηχανίας της μόδας και της πολιτικής σκηνής στην Αμερική επί την θητεία του George Bush. Προβλήθηκε μόνο για έξι ημέρες από το MTV, ενώ όταν ξέσπασε ο πόλεμος του Ιράκ, την 1η Απριλίου του 2003, αποσύρθηκε και αντικαταστάθηκε από μια κομμένη εκδοχή του λόγω της τεταμένης εμπόλεμης κατάστασης αλλά και του φόβου να μην σκιαγραφηθεί η Μαντόνα ως αντιπατριωτική.
Ακουστικά, το ρηξικέλευθο άλμπουμ αποτελεί μια ξεχωριστή στιγμή της Madonna. Χαρακτηρίζεται από έξυπνη χρήση autotune και άλλων εφέ που αλλοιώνουν τη φωνή της, κάνοντάς τον σκοπό του δίσκου ακόμα πιο ριζοσπαστικό και αξιομνημόνευτο. Κορυφαίες στιγμές για μένα είναι το μητρικό “Intervention”, η πανέμορφη ανύψωση του εύθραυστου “Nothing Fails” με την προσθήκη χορωδίας, και το self – discovering “X-Static Process”, με την φωνή της Madonna να είναι πιο γαλήνια από ποτέ.
Για την προώθηση του δίσκου πραγματοποιήθηκε το ‘Re-Invention Tour’ που ξεκίνησε τον Μάιο και ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2004, και είχε ως θεματική ύλη την ενότητα εναντίον της βίας. Στην setlist εντάχθηκαν τραγούδια από όλο το ρεπερτόριο της Madonna παρουσιασμένα από μια διαφορετική γωνία, ενώ εμφανής ήταν ο πολιτικός αντιπολεμικός χαρακτήρας οπτικοακουστικά. Βασική έμπνευση για την περιοδεία αποτέλεσε και η πρώτη συνεργασία της Madonna με τον Steven Klein στο “X-STaTIC Pro=CeSS”, ένα σκοτεινό εκθεσιακό υπερθέαμα που χρησιμοποιήθηκε κι ως backdrop video στην περιοδεία.
Ανάμεσα στις πιο αξιομνημόνευτες στιγμές της era βρίσκεται και η εμφάνιση στα MTV VMAs με τα αμφιλεγόμενα φιλιά της Madonna με τις νεαρές Britney Spears και Christina Aguilera, κάνοντας τίτλους σε άπειρες εφημερίδες ανά τον κόσμο, ενώ λίγους μήνες αργότερα κυκλοφόρησε και η συνεργασία της με την Spears στο “Me Against The Music”, ως κομμάτι του τέταρτου άλμπουμ της τελευταίας.
Deep Dive Facts
- Η πρώτη ευρωπαϊκή εμφάνιση της Madonna για την προώθηση του δίσκου έγινε στην Κολωνία της Γερμανίας και το τηλεοπτικό special show “Absolut Madonna”, με τους θαυμαστές να μπορούν να κλείσουν εισιτήρια τηλεφωνικά για 15 ευρώ.
- Στις 2 Μαΐου του 2003 εμφανίστηκε στην μικροσκοπική σκηνή του CD:UK και τραγούδησε για περίπου 200 θαυμαστές, όπου υπήρξε αρκετά οικεία μαζί τους, επιβεβαιώνοντας επιπλέον την επερχόμενη περιοδεία της.
- Στο Παρίσι τραγούδησε για απειροελάχιστους VIP θαυμαστές στo γαλλικό εστιατόριο ‘La Cantine Du Faubourg’ επιλεγμένους μέσω διαγωνισμού του NRJ, και κάποιους διάσημους φίλους και συνεργάτες της.
- Το κομμάτι ‘It’s So Cool’ γράφτηκε μαζί με τα υπόλοιπα τραγούδια του δίσκου. Παρόλο που δεν εντάχθηκε στα κομμάτια του, κυκλοφόρησε ψηφιακά το 2009 με το ‘Celebration’ ως iTunes exclusive bonus track, με ένα dance instrumental έναντι του acoustic demo του.
Παρόλο που συγκαταλέγεται στους πιο αποτυχημένους εμπορικά δίσκους της Madonna, το ‘American Life’ αποτελεί μια αληθινή επανεφεύρεση για αυτήν. Έδωσε με τόλμη και θράσος φωνή στην ανέγγιχτη και στυλιζαρισμένη φιγούρα της ως τότε, και ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες της ποπ κουλτούρας να μεταδώσουν μια κοινωνικοπολιτική συνείδηση στο κοινό τους, ενώ πάντα θα είναι σημείο αναφοράς για την σύγχρονη political pop μουσική σκηνή.
© 2023, Tasos Mpanos. All rights reserved.
