Όταν πλησιάζουν οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, στα ραδιόφωνά μας παίζουν από κλασσικά κομμάτια όπως το “Have Yourself a Merry Little Christmas” του Frank Sinatra μέχρι και νεότερα όπως το “Last Christmas” των Wham! και το “All I Want For Christmas Is You” της Mariah Carey.
Ποια είναι όμως τα παλιότερα Χριστουγεννιάτικα τραγούδια που ακούστηκαν ποτέ;
Και από πότε μαρτυρείται το καθένα από αυτά;
Ακολουθούν οι πρώτοι ύμνοι που τραγουδήθηκαν κατά των εορτασμό των Χριστουγέννων και αργότερα εξελίχθηκαν σε τραγούδια που τα γνωρίζουμε μέχρι και σήμερα.
Ένας από τους παλιότερους ύμνους είναι ο “Good King Wenceslas“. Δημιουργήθηκε το 1853 και η βάση του είναι τα κάλαντα του 13ου αιώνα από τη Φιλανδία. Ο ύμνος αφορά έναν βασιλιά από τη Βοημία που ταξίδεψε μέσα σε αντίξοες χειμωνιάτικες συνθήκες για να προσφέρει ελεημοσύνη σε ένα φτωχό αγρότη στη γιορτή του Αγίου Στεφάνου. Το έγραψαν οι John M. Neale και Thomas Helmore. Τέλος, οι στίχοι του ρυθμίστηκαν και για έναν ύμνο του Πάσχα του 13ου αιώνα.
Η προέλευση του “O Come, All Ye Faithful” μπορεί να είναι λατινική αλλά συνεχίζει μέχρι και σήμερα να αμφισβητείται. Η χώρα προέλευσης παραμένει άγνωστη, ίσως από την Ευρώπη. Γράφτηκε πιθανώς από τον Ιωάννη Δ’ της Πορτογαλίας ή τον John Reading ή τον John Francis Wade μεταξύ 17ου και 18ου αιώνα. Οι λέξεις του ύμνου ίσως να έχουν γραφτεί και από τον 13ο αιώνα.
Δύσκολο να χρονολογηθεί και η ακριβής προέλευση του “Resonet in laudibus“. Eίναι γνωστό ότι ακούστηκε σε όλη τη μεσαιωνική Ευρώπη. Εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1582, ενώ ένα παλιότερο αντίγραφό του χρονολογείται από το 1360. Χώρα προέλευσης θεωρείται η Γερμανία.
Από τη Γερμανία φαίνεται να προέρχεται και ο ύμνος “In dulci jubilo“. Χρονολογείται από τους μεσαιωνικούς χρόνους και ο Heirich Seuse πιστώνεται ως ο συγγραφέας του. Οι αρχικοί του στίχοι ήταν γραμμένοι στα γερμανικά και τα λατινικά. Παλιότερο αντίγραφο σώζεται στον Κώδικα 1305, ένα χειρόγραφο του 1400.
Από μια άλλη χώρα της Ευρώπης, τη Γαλλία προέρχεται του κείμενο του “Entre le bœuf et l’âne gris”. Είναι ένα από τα παλιότερα γαλλικά Χριστουγεννιάτικα τραγούδια που ακούγεται μέχρι και σήμερα. Αναφέρεται στη σκηνή της γέννησης και διάφορες πηγές το χρονολογούν τον 13ο ή τον 16ο αιώνα.
Ένας άλλος ύμνος από τη Γαλλία που τραγουδιέται μέχρι και σήμερα είναι ο “The Friendly Beasts”. Aναφερόμενος στα ζώα που ήταν παρόντα κατά τη γέννηση, ο ύμνος προέρχεται από άγνωστο συγγραφέα και τον 12ο αιώνα. Πατάει πάνω στη μελωδία του λατινικού τραγουδιού “Οrientis Partibus”.
Ένας από τους παλιότερους ύμνους που καταγράφηκε ποτέ είναι ο “Corde natus ex Parentis”. Γραμμένο από τον Ρωμαίο Χριστιανό ποιητή Aurelius Prudentius Clemens είναι ένας ύμνος του 10ου αιώνα. Προήλθε από τη Ρωμαϊκή επαρχία Tarraconensis που βρισκόταν στη σημερινή βόρεια Ισπανία.
Το “Jesus Refulsit Omnium” είναι ένας χριστιανικός ύμνος και συχνά αναφέρεται ως το παλιότερο Χριστουγεννιάτικο τραγούδι στον κόσμο. Προέρχεται από τη Γαλλία του 4ου αιώνα. Γράφτηκε από τον Άγιο Ιλάριο του Πουατιέ. Παρ’ όλο που οι δύο τελευταίοι ύμνοι που είδαμε θεωρούνται από τους παλιότερους, δεν είναι ευρέως γνωστοί σήμερα.
Πιστεύουμε πως ένα τέτοιο άρθρο θα ήταν ενδιαφέρον για αυτά τα Χριστούγεννα, εφόσον δεν δύναται να απολαύσουμε εύκολα αυτούς τους ύμνους.
© 2024, Thanos Papatsanis. All rights reserved.