2 μήνες μετά την κυκλοφορία του gabber clarinet και δέκατου στούντιο άλμπουμ της “Fossora”, η Björk κυκλοφορεί το συγκινητικό και φυσιολατρικό βίντεο για το “Sorrowful Soil”, ένα από τα δύο κομμάτια του άλμπουμ αφιερωμένα εξ ολοκλήρου στην μητέρα της.
Το κομμάτι προηγείται στη σειρά του άλμπουμ το “Ancestress”, ένα τραγούδι που αποτελεί τον επιτάφιο της μητέρας της και της μητρικής φιγούρας γενικότερα. Γι’αυτό και αφιερώνω το παρόν άρθρο σε όλες τις μητέρες, όσες έχουν την τύχη να τις έχουν κοντά τους και όσους έχουν την τιμή να έχουν την ιερή επίβλεψη και στήριξή τους από αυτές από ψηλά.
into sorrowful soil, our roots are dug
Αυτοί είναι οι πρώτοι στίχοι του κομματιού με τους οποίους η ισλανδή τραγουδοποιός ξεκινά τον ύμνο προς την μητρότητα και την μητέρα της, με φόντο το ηφαίστειο Fagradalsfjall που εξερράγη το 2021, όπου και εκτιμάται ότι γυρίστηκε το βίντεο. Η συνοδεία της χορωδίας Hamrahlið κάνει την εμπειρία ακόμα πιο ανθρώπινη, ενώ δίνει μια επουράνια αίσθηση στο υπάρχον γήινο περιβάλλον του βίντεο και του κομματιού.
Το βίντεο είναι επεξεργασμένο ώστε να βλέπουμε το σκηνικό και την μουσικό μέσα από μια σχισμή σε σχήμα ωαρίου, κάτι που συνδέεται άμεσα με το νόημα της μητρότητας, της γονιμότητας αλλά και της γυναίκας που διέπει το κομμάτι σε όλη την διάρκειά του. Εξάλλου, το κομμάτι αποτελεί συν τοις άλλοις έναν ύμνο στην μητρότητα και την γυναικεία φύση.
Όπως δήλωσε η ίδια στο περιοδικό Elle, “το τραγούδι γράφτηκε πριν τον θάνατο της μητέρας μου – τον ίδιο καιρό που εγώ κι ο αδερφός μου καταλάβαμε ότι αυτό ήταν η αρχή του τελευταίου κεφαλαίου της ζωής της. Το τραγούδι είναι θλιβερό τονικά, και είναι τυπικό του πώς νιώθουν οι άνθρωποι όταν φεύγει από την ζωή ένας άρρωστος γονιός – το ξεκίνημα του τελευταίου σταδίου της ζωής τους”.
you did well, you did your best
Στη συνέχεια του κομματιού και με μία συγκινητική και ανοιχτόκαρδη λεκτική επανάληψη, η καλλιτέχνις κλείνει το κομμάτι με την επιβεβαίωση και κατανόηση ότι η μητέρα της έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε στον ρόλο που κατείχε. Όπως είπε η ίδια στο website του άλμπουμ της, “όταν απεβίωσε ο παππούς μου, υπήρχε ένα φυλλάδιο στο νοσοκομείο που νοσηλευόταν, που συμβούλευε τους ασθενείς για το πώς να αποχαιρετήσουν τους αγαπημένους συγγενείς τους πριν πεθάνουν. Μου άρεσε το πόσο γενικευμένο και οικουμενικό ήταν, λέγοντας σε όλους να κάνουν ένα ψυχρό fact – checking, όπως και να ρωτήσουν αν τα πήγαν καλά στον ρόλο τους. Ο τελευταίος στίχος ακολουθεί αυτή τη συμβουλή”.
Την σκηνοθετική επιμέλεια του βίντεο έχει αναλάβει ο πολυαγαπημένος συνεργάτης της Björk, Viðar Logi, ενώ η ίδια είναι ντυμένη με φόρεμα από της Iris Van Herpen και headpiece του James Merry.
Το τραγούδι αποτελεί μια ωδή στη γυναικεία φύση γενικότερα, και την μητρότητα ειδικότερα. Η απώλεια της μητέρας σε οποιαδήποτε ηλικία και φάση του ανθρώπου είναι εξίσου επίπονη και δυσβάσταχτη, ενώ η φύση, από προσωπική πείρα, πολλές φορές μπορεί να φανεί το τέλειο καταφύγιο, ένας κατανοητικός και άκριτος ακροατής. Ίσως έτσι να το βλέπει και η ισλανδή μουσικός, που τραγουδάει από τα βάθη των πνευμόνων της για το πόσο εκτίμησε την μητέρα της και όλες τις μητρικές προσπάθειές της.
Δείτε το live video του Sorrowful Soil εδώ:
Η μητέρα είναι μια θεϊκή φιγούρα, μοναδική και απαράλλακτη, και η επιβεβαίωση του παιδιού προς αυτήν ότι πράγματι έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε είναι δώρο, τιμή και υπερηφάνεια. H εκδήλωση τέτοιων συναισθημάτων είναι πάντα συγκινητική προς την μητέρα μας, αν και πολλές φορές αυτά θεωρούνται δεδομένα. Ας μην φοβόμαστε να εκδηλώνουμε τα συναισθήματά μας, η ζωή είναι απρόβλεπτη και τίποτα δεν είναι πραγματικά δεδομένο, παρά μόνο στο μυαλό μας.
© 2022, Tasos Mpanos. All rights reserved.