Παραδοσιακοί Χριστουγεννιάτικοι ύμνοι ανά τον κόσμο

Καθώς πλησιάζουν οι μέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, θεωρήσαμε ενδιαφέρον να μάθουμε και να ακούσουμε κάποιους παραδοσιακούς Χριστουγεννιάτικους ύμνους ανά τον κόσμο. Από την Καταλονία, την Κίνα, την Νέα Ζηλανδία και τη Σουηδία ως τη Νιγηρία, το Πουέρτο Ρίκο, την Ιταλία και τη Μαλαισία, ανά τους αιώνες τα Χριστούγεννα γιορτάζονται ευλαβικά.

Ένας ύμνος που ακούγεται στις αραβικές χώρες είναι ο “Laylat Al-Milad”. Αποτελεί έναν Χριστουγεννιάτικο ύμνο που προέρχεται από τους Μαρωνίτες (εθνοθρησκευτική κοινότητα της Ανατολικής Καθολικής εκκλησίας). Ως θέμα του έχει την Παραμονή των Χριστουγέννων.

Σε μια άλλη αραβόφωνη χώρα όπως είναι ο Λίβανος παρατηρείται το “Talj, Talj” (= snow, snow). Αυτός ο όμορφος ύμνος δεν ήταν γνωστός μέχρι τη δεκαετία του ’60, όπου η τραγουδίστρια Fairuz το διασκεύασε. Οι στίχοι του κομματιού λένε για την ιστορία της γέννησης του Ιησού.

Στη μακρινή Νέα Ζηλανδία, τη “Μεγάλη Χαρά” τη γιορτάζουν με το “Te Harinui“. Τα παραδοσιακά κάλαντα των Μαορί έχει ερμηνεύσει ο Cheryl Nichol. Στη χώρα συναντάμε, επίσης, και το “A Pukeko in a Ponga Tree” τη εκδοχή των Μαορί για το “The Twelve Days for Christmas”

Ο ύμνος “El cant dels ocells” μας έρχεται από την Καταλονία. Οι στίχοι του αποτυπώνονται από τον 17ο αιώνα και είναι γνωστός και ως “Carol of Birds”. Διασκευάστηκε από τον βιολοντσελίστα και μαέστρο Pau Casals.

Ένας άλλος ύμνος είναι και ο “El Noi de la Mare“. Έγινε γνωστός εκτός Ισπανίας και Καταλονίας εξαιτίας του κιθαρίστα Andres Segovia. Μαρτυρείται από τον 17ο- 18ο αιώνα. Είναι γνωστός και ως “Κάλαντα των δώρων”.

Στο Ισραήλ ένα δημοφιλές τραγούδι είναι το “Ner Li” ή “I Have a Candle”. Tραγουδιέται από οικογένειες στα εβραϊκά κατά τη διάρκεια του Χανουκά.

Η σεμπουάνο είναι μια αυστρονησιακή γλώσσα που ομιλείται στις νότιες Φιλιππίνες. Από εκεί προέρχεται ο Χριστουγεννιάτικος ύμνος “Kasadya Ning Taknaa”. Εκδόθηκε το 1933 από τους Vicente Rubi και Mariano Vestil. Ελεύθερα θα μπορούσαμε να τον μεταφράσουμε “Ήρθαν τα Χριστούγεννα”.

Tα “Betelehemu” αποτελούν τα ορχηστρικά παραδοσιακά κάλαντα των Χριστουγέννων που ακούγονται στη χώρα της Νιγηρίας. Η σύνθεση προέρχεται από τους Olatunji και Wendell Whalum.

Στην Κίνα, ένα δημοφιλές Χριστουγεννιάτικο τραγούδι είναι το “He Xin Nian” (=γιορτάζοντας το νέο έτος). Είναι μια δημοφιλής μελωδία κατά την περίοδο τέλη Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου που γιορτάζεται η Σεληνιακή Πρωτοχρονιά.

Από την χερσόνησο της Ίστριας στην Κροατία προέρχεται το “Tri kralja jahahu”. Το θέμα του ύμνου είναι οι τρεις μάγοι με τα δώρα και είναι παραδοσιακός που χρονολογείται από το 1912.

Λίγο παλιότερος και συγκεκριμένα του 1906 θεωρείται ο ύμνος “Veseli se Majko Božja”. Είναι μια μελωδία προς τη Μητέρα του Θεού από τον Vladoje Bersa.

Πηγαίνοντας βόρεια, ο ύμνος “Narodil se Kristus Pán‘‘ προέρχεται από τη Βοημία του 1505. Το κείμενο και η μελωδία προέρχονται από τον παλαιότερο διατηρημένο δίσκο του τραγουδιού στα λατινικά “En Virgo parit filium”. Από την περιοχή προέρχεται και το “Štědrý večer nastal.”

Στη χώρα της Δανίας συναντάμε το “Det første lys er Ordet talt af Gud’‘. Η μελωδία παρατηρείται μεταξύ 1974- 78 και γράφτηκε από τους Bjarne Haahr και Johannes Johansen. Σιγο- τραγουδιέται κατά την περίοδο της Έλευσης (παρατηρείται στα περισσότερα Χριστιανικά δόγματα ως η περίοδος αναμονής της Γέννησης του Χριστού ως και την επιστροφή του κατά την Δευτέρα Παρουσία).

Από την άλλη, την ημέρα των Θεοφανίων οι Δανοί τραγουδούν το “Vær velkommen, Herrens år” που χρονολογείται μεταξύ 1849- 1852.

Στην Ολλανδία ένας από τους παλιότερους παραδοσιακούς Χριστουγεννιάτικους ύμνους είναι ο “O, Kindeke klein, o, Kindeke teer”. Χρονολογείται από το 1508. Στον αντίποδα, ένα από τα πιο σύγχρονα κάλαντα είναι το ” Midden in de winternacht”. Το Ολλανδικό κείμενο προήλθε από τον Χάρι Πρένεν και η μελωδία πάρθηκε από παλιά κάλαντα της Καταλονίας.

Ένα από τα πιο παραδοσιακά κάλαντα της Αγγλίας ακούει στο όνομα “Gloucestershire Wassail”. Εκδόθηκαν το 18ο αιώνα ή και νωρίτερα. Είναι γνωστό, όμως, πως τραγουδήθηκαν τουλάχιστον από τα τέλη του 1700. Το 1591, στο Κόβεντρι της Αγγλίας έψελναν το ”Coventry Carol“. Παραδοσιακά βρετανικά λαϊκά κάλαντα αποτελούν και το “The Holly and the Ivy” και χρονολογείται από το 1909.

Το “The Twelve Days of Christmas” είναι ακόμη ένα αγγλικό Χριστουγεννιάτικο τραγούδι που μαρτυρείται από το 1780. Στον ύμνο έγιναν επιπλέον προσθήκες από τον δάσκαλο μουσικής και μουσικό Frederic Austin.

Ένα τραγούδι που βασίστηκε στο ποίημα “Christmas Bells” (1863) του Henry Wadsworth Longfellow είναι το “I Heard the Bells on Christmas Day”. O ύμνος μας αφηγείται τον ήχο των κουδουνιών των Χριστουγέννων που ακούστηκαν κατά τη διάρκεια του Αμερικάνικου Εμφυλίου Πολέμου.

Τέλος, μπορούμε να αναφερθούμε και στο “The Seven Joys of Mary” που αναφέρεται στην ευτυχία της Μαρία στη ζωή του Χριστού. Εμπνευσμένο πιθανόν από το τροπάριο των Επτά Χαρών της Παναγίας.

Το “Tiliseb, tiliseb aisakell” αποτελεί το πιο διαδεδομένο Χριστουγεννιάτικο τραγούδι της Εσθονίας. Εκδόθηκε το 1934 σε στίχους Leonhard (Leo) Virkhaus και μελωδία Julius Oengo. Είναι γνωστό σε περισσότερες από 70 χώρες.

Στην απέναντι Φιλανδία οι κάτοικοί της τραγουδούν για το Χριστουγεννιάτικο δέντρο “Joulupuu on rakennettu”. Δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά με το όνομα “Joulu-kuusi” το 1876. Λόγω των παιδικών του στίχων, αυτό ακούγεται συνήθως στα νηπιαγωγεία, τα δημοτικά σχολεία και τα παιδικά πάρτυ.

Στη Γαλλία το “Les Anges dans nos campagnes” μεταφράζεται ως το αγγλικό “Angels We Have Heard on High“. Το θέμα του τραγουδιού έχει να κάνει με τη γέννηση του Ιησού και συγκεκριμένα με τη σκηνή έξω από τη Βηθλεέμ, όπου βοσκοί συναντούν ένα πλήθος αγγέλων που υμνούν το νεογέννητο παιδί.

Το “Çà, bergers, assemblons-nous” είναι ένας ακόμη Γαλλικός παραδοσιακός Χριστουγεννιάτικος ύμνος. Εκδόθηκε το 1701 με λόγια από τον Γάλλο ποιητή Simon- Joseph Pellegrin.

Στη Γαλικία, ο Alfonso X of Castile συνέθεσε το “Null’ome per ren non-deve”. Ο ύμνος ανήκει σε ένα από τα 420 ποιήματα που γράφτηκαν για την Μαρία (1221- 1284). Ο ίδιος συνέθεσε και το “Pois que dos reys Nostro Sennor” που ανήκει εξίσου στην ίδια λίστα ποιημάτων.

Στο Τιρόλο (ιστορική περιοχή ανάμεσα σε Αυστρία και Ιταλία περιλαμβάνοντας και τις Άλπεις) ακούμε το “Es wird scho glei dumpa” (=σύντομα θα νυχτώσει). Δημοσιεύτηκε το 1884 σε τοπική διάλεκτο.

Το “Gelobet seist du, Jesu Christ” είναι ένας λουθηρανικός ύμνος που γράφτηκε από τον Martin Luther το 1524. Για αιώνες το χορικό ήταν εξέχων ύμνος για την Ημέρα των Χριστουγέννων.

Το ”Lasst uns froh und munter sein” είναι γερμανικά κάλαντα που προέρχονται από την περιοχή Hunsrück/ Taunus. Ακούγονται κατά την Παραμονή του Αγίου Νικόλα, στις 6 Δεκεμβρίου.

Το “O Tannenbaum” είναι το γνωστό σε όλους μας “Ω! Έλατο” ή “O Christmas Tree”. Ο γερμανικός ύμνος δημοσιεύτηκε το 1824 και όπως μαρτυρά ο τίτλος σχετίζεται με το παραδοσιακό Χριστουγεννιάτικο δέντρο.

Ένας, επίσης, γνωστός ύμνος είναι το “Stille Nacht, heilige Nacht”. To “Silent Night, Holy Night” γράφτηκε παραμονή των Χριστουγέννων του 1818 από τους Franz Xaver Gruber και Joseph Mohr στο Σάλτσμπουργκ της Αυστρίας.

Το “Csordapásztorok” είναι από τα παλιότερα Χριστουγεννιάτικα κάλαντα της Ουγγαρίας. Ο ύμνος προήλθε από τη Μεγάλη Πεδιάδα, μια περιοχή που τότε ήταν Τουρκοκρατούμενη και εκδόθηκε το 1651.

Το ” Sudah Tiba Hari Raya yang Kudus” είναι παραδοσιακά κάλαντα από την Ινδονησία. Αυτά ακούγονται και στη Βόρεια Σουμάρτα με κάποιες αλλαγές στα λόγια. Οι λέξεις στη γλώσσα της Ινδονησίας γράφτηκαν από τους Rev. J. A. U. Doloksaribu και M. Min.

Ο William Devereaux και ο Luke Waddinge ευθύνονται για τα περισσότερα παραδοσιακά κάλαντα που ακούγονται στην Ιρλανδία. Τα περισσότερα από αυτά γράφτηκαν μεταξύ του 17ου και 18ου αιώνα. Μερικά που μπορούμε να αναφέρουμε είναι το “St Stephen Had an Angel’s Face”, το “Jerusalem, Our Happy Home” και το “The Darkest Midnight in December”.

Στην Ιταλία συναντάμε το “Tu scendi dalle stelle” (= κατεβαίνει από τα αστέρια). Συντάχτηκε το 1754 και δημοσιεύτηκε ένα χρόνο μετά. Αποτελεί τον πιο διάσημο Χριστουγεννιάτικο ύμνο στη χώρα. Τον έχουν ερμηνεύει ο Andrea Bocelli και ο Luciano Pavarotti.

Μπορεί να αποτελεί μια νεκρή γλώσσα, ωστόσο θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε κάποιους παραδοσιακούς ύμνους που γράφτηκαν σε αυτή. Από λατινικό κείμενο προέρχεται το “Ο Come, All Ye Faithful” (όπως το γνωρίζουμε στα Αγγλικά). Το “Adeste Fideles” έχει αποδοθεί σε πολλούς και έχει δημοσιευτεί το 1751. Αρχικά αποτελούνταν από 4 στίχους που επεκτάθηκαν σε συνολικά 8. Μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες του κόσμου. Εδώ μπορούμε να αναφέρουμε τον ύμνο “Gaudete” (1582) και τον “Resonet in laudibus” (14ος αιώνας).

Τα παιδιά της Μαλαισίας τραγουδάνε το “Anak Yesus dilahirkan” (Little Jesus Has Born). Mε αυτόν τον τρόπο αναγγέλουν τη γέννηση του Χριστού στη χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας.

Στη σημερινή νότια Γαλλία παρατηρείται το “La Cambo me fai mau”. Γραμμένο στην οξιτανική γλώσσα, ο στιχουργός του είναι ανώνυμος, ενώ στη σύνθεση συναντάμε τον Nicolas Saboly.

Ένα από τα παλιότερα παραδοσιακά κάλαντα της Πολωνίας ακούνε στο όνομα ”Anioł pasterzom mówił”. Μαρτυρούνται περί το 1551 με 1555. Αν θέλουμε να μεταφράσουμε τον τίτλο είναι “Ο άγγελος είπε στους βοσκούς”. Στα ορεινά της χώρας συναντάμε το ” Oj, Maluśki, Maluśki, Maluśki” (1808).

Στην Πορτογαλία συναντάμε πολλούς παραδοσιακούς ύμνους. Ένας από αυτούς είναι ο “O Menino está dormindo” (=the boy is sleeping) που χρονολογείται τον 18ο- 19ο αιώνα και προέρχεται από την πόλη Evora. Ο αρχικός συνθέτης και στιχουργός παραμένουν άγνωστοι.

Παραμένουμε στους λατινογενείς ύμνους και πάμε στη Ρουμανία. Ο “Plugușorul” τραγουδιέται την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς από τα παιδιά. Ο ύμνος συνδέεται και με ένα αγροτικό έθιμο την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς στη Μολδαβία. Επίσης, οι Ρουμάνοι για τη νύχτα των Χριστουγέννων τραγουδάνε το παραδοσιακό “Asta-i seara de Craciun“

Στη Σκωτία τραγουδάνε το ”Tàladh Chrìosda” που θα μπορούσαμε να το μεταφράσουμε ως το “νανούρισμα του Χριστού”. Είναι ένας Σκωτσέζικος γαελικός Χριστουγεννιάτικος ύμνος που παραδοσιακά ακούγεται τη νύχτα της Παραμονής των Χριστουγέννων.

Tα παραδοσιακά κάλαντα της Κένυας συνδυάζουν τους ήχους της κιθάρας με τους ζωντανούς ανατολικο- αφρικάνικους ρυθμούς. Το “Christmas na Kimangu (Christmas Mystery)” γιορτάζει την πιο χαρούμενη στιγμή, τη γέννηση του Χριστού.

Το “Campana Sobre Campana” είναι ένα από τα πιο μεταφρασμένα κάλαντα της Ισπανίας. Χρονολογούνται στις αρχές του 20ου αιώνα και πιστεύεται ότι είναι ανδαλουσιανής καταγωγής. Ένας άλλος παραδοσιακός ύμνος είναι ο “Madre en la puerta hay un nino“. Η προέλευσή του είναι ασαφής και αφηγείται την ιστορία του μωρού Χριστού που χτυπά τις πόρτες των ανθρώπων αποζητώντας καταφύγιο.

Μια από τις παραδόσεις στη Σουηδία είναι να χορεύουν γύρω από το Χριστουγεννιάτικο δέντρο και να τραγουδούν το “Nu har vi ljus här i vårt hus”. Αυτό είναι ένα από τα πιο παραδοσιακά τραγούδια που ακούγονται. Επίσης, συνηθίζεται να χορεύουν και να τραγουδούν το “Räven raskar över isen”.

Τα ”Boh predvichnyi narodyvsia” θεωρούνται ίσως από τα πιο βασικά κάλαντα της Ουκρανίας. Μαρτυρούνται από το 1790 και συνηθίζεται να τα τραγουδούν πριν σερβιριστεί το παραδοσιακό δείπνο των δώδεκα πιάτων κατά την Παραμονή των Χριστουγέννων. Ένας ύμνος που δεν ακούγεται στις εκκλησίες αλλά κατά τη διάρκειας της άφιξης σε ένα σπίτι τις μέρες των γιορτών είναι ο “Dobryi vechir tobi, pane hospodariu”.

Στην Ουαλία, από το 1784 τραγουδάνε το “Ar Hyd y Nos”. Η μετάφραση στα αγγλικά αποδίδεται ως “All Throught The Night”. Oι στίχοι στα Ουαλικά γράφτηκαν από τον John Ceiriog Hughes. Είναι δημοφιλές στις παραδοσιακές αντρικές χορωδίες της Ουαλίας και έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.

Το “Alegria, Alegria, Alegria” αποτελεί έναν παραδοσιακό Χριστουγεννιάτικο ύμνο από το Πουέρτο Ρίκο. Αν θέλουμε να τον μεταφράσουμε θα ήταν ”Χαρείτε και Αγαλλιάστε”.

Σε πολλές ισπανόφωνες χώρες, τραγουδάνε το “El Burrito de Belén”, ένα τραγούδι για το ταξίδι στη Βηθλεέμ. Αυτό γράφτηκε από τον Hugo Blanco το 1972 κατά την περίοδο των Χριστουγέννων. Ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά από την παιδική χορωδία της Βενεζουέλας και αργότερα το διασκεύασαν οι Aventura και ο Juanes. Φέτος, ο David Bisbal το συμπεριέλαβε το πρώτο του Χριστουγεννιάτικο άλμπουμ.