Κείμενο: Τάσος Μπάνος
Ανά τα χρόνια, δεν είναι λίγες οι φορές που οι ζωές παγκοσμίου φήμης καλλιτεχνών έχουν γίνει βιβλία, σειρές ή ακόμα και θεατρικά μιούζικαλ που ανέβηκαν στη σκηνή του Broadway, ενώ ακόμα περισσότερες είναι οι φορές που έγιναν και ταινίες. Με την πολυαναμενόμενη, αλλά και πολυσυζητημένη κινηματογραφική βιογραφία της Μαντόνα να είναι στα σκαριά και να απασχολεί τεράστιο μέρος του μουσικού κόσμου, σε αυτό το άρθρο θα υπογραμμιστούν μόνο μερικές από τις δεκάδες αριστουργηματικές φορές που η πέμπτη τέχνη συναντά την έβδομη, γεννώντας μουσικοκινηματογραφικά αριστουργήματα, σε τυχαία σειρά.
1. La Vie En Rose – 2007
Σε αυτή την καθηλωτική μεταφορά της ζωής της αείμνηστης Edith Piaf στον κινηματογράφο, η Marion Cotillard έδωσε ρεσιτάλ υποκριτικής σε ηλικία μόλις 32 ετών, ενώ η ταινία έγινε αμέσως ένα μεγάλο σημείο αναφοράς για την καριέρα της Γαλλο-αμερικανίδας ηθοποιού. Η ταινία φυσικά σκιαγραφεί, με μεγάλη σημασία στην λεπτομέρεια, την ζωή της Πιαφ, ή αλλιώς Μικρού Σπουργιτιού, όπως συνήθιζε να αποκαλείται από το κοινό της, ενώ δεν διστάζει να διεισδύσει στα δράματα, τις δυσβάσταχτες απώλειες, τον εθισμό έως και τον πρόωρο θάνατο μιας τόσο σημαντικής και ταλαντούχας ερμηνεύτριας του 20ου αιώνα. Σε σκηνοθεσία του Γάλλου σκηνοθέτη Olivier Dahan, η ταινία κατάφερε να κατακτήσει την τρίτη θέση στις πιο κερδοφόρες γαλλόφωνες ταινίες στην Αμερική, με την πρωταγωνίστρια να αποσπά το Oscar Καλύτερης Ηθοποιού το 2008.
2. Selena – 1997
Ίσως μια από τις πιο δημοφιλείς ταινίες της Jennifer Lopez και βιογραφίες εν γένει, το Selena καταφέρνει να μεταφέρει σε αρκετά ικανοποιητικό βαθμό την ζωή της μεξικανής Selena Quintanilla Perez, μιας εκ των πιο ταλαντούχων και πολλά υποσχόμενων φωνών της Tejano σκηνής, με πολλούς μάλιστα να την αποκαλούν την Madonna της Tejanο. Στο έργο βλέπουμε την ζωή της πρωταγωνίστριας από τα πρώτα της βήματα στη μουσική, τον έρωτα με τον κιθαρίστα της, το όνειρο να γίνει μέρος της mainstream μουσικής βιομηχανίας, με αποκορύφωμα την τραγική δολοφονία της στα 24 μόλις χρόνια ζωής της, από την manager των μπουτίκ της, Yolanda Saldivar. Οι κριτικοί ομολογούν πως, παρά τις όποιες ατέλειες της ταινίας από άποψη απόδοσης της πραγματικότητας, η ηλεκτρική ερμηνεία της Λόπεζ είναι σίγουρα αξιομνημόνευτη, κάνοντάς την μια από τις σημαντικότερες βιογραφικές ταινίες εν γένει. Με την σκηνοθετική υπογραφή του Gregory Nava, η ταινία απέσπασε πληθώρα υποψηφιοτήτων τόσο για την υποκριτική, όσο και για την πρωτότυπη μουσική σύνθεση στα βραβεία Grammy’s.
3. Amadeus – 1984
Ενδεχομένως και η μοναδική τόσο επιτυχημένη βιογραφική ταινία για κάποιον συνθέτη κλασικής μουσικής, το Amadeus κατόρθωσε να απεικονίσει άψογα την δημιουργία ενός ονόματος που, ακόμα και 300 χρόνια αργότερα, ο κόσμος θα αγαπούσε και θα θαύμαζε πολύ περισσότερο από την περίοδο που ο εν λόγω καλλιτέχνης ήκμασε. Αυτό που βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρον στην ταινία είναι το πώς εστιάζει τόσο στην ηδονιστική ζωή και καριέρα του Mozart, αλλά και στον τρόπο που ο υπερθρήσκος και πατροπαράδοτος Ιταλός συνθέτης Αντόνιο Σαλιέρι ζήλευε τον νεότερό του. Η ταινία εστιάζει τόσο στην φανταστική κόντρα των δύο συνθετών ενώ επηρεάζεται άμεσα και από την παράσταση του 1832, “Mozart and Salieri” του Αλέξανδρου Πούσκιν. Με την υπογραφή του Τσέχου σκηνοθέτη Milos Forman (Hair, One Fell Over The Cuckoo’s Nest, Goya’s Ghosts), η ταινία διάρκειας δυόμιση ωρών κατάφερε να αποσπάσει 8 βραβεία Όσκαρ συμπεριλαμβανομένου του Βραβείου Καλύτερου Ηθοποιού στον Murray Abraham (Antonio Salieri), 4 BAFTA αλλά και 5 Χρυσές Σφαίρες, ενώ κατετάχθη στην 53η θέση των 100 καλύτερων ταινιών όλων των εποχών στη λίστα του American Film Institute.
4. What’s Love Got To Do With It – 1993
Για αυτή την ταινία δεν χρειάζονται πολλές συστάσεις. Η εξαιρετικά ταλαντούχα Angela Bassett υποδύεται το μουσικό φαινόμενο Tina Turner σε μια βιογραφική ταινία για την ζωή, τα πάθη, τον έρωτα με τον σύζυγό της Ike, αλλά και την κακοποίηση που η ίδια υπόκειτο από αυτόν και την απόπειρα αυτοκτονίας που επιχείρησε, με την μύησή της στον Βουδισμό αλλά και την αύξηση της αυτοπεποίθησής της ως επακόλουθη της ραγδαίας δημοσιότητας που ανέπτυξε, να την κάνουν ικανή να αμυνθεί στον σύζυγό της και να τον αφήσει. Στην πορεία η Τίνα γίνεται το είδωλο της ροκ και r&b σκηνής που ξέρουμε σήμερα, έχοντας παλέψει για το οτιδήποτε απέκτησε. Για μένα, η ταινία αξίζει να βρίσκεται στην εν λόγω λίστα τόσο για τον τρόπο που προσέγγισε τα γεγονότα, όσο και για τα μηνύματα που κατόρθωσε να περάσει, σε έναν κόσμο που η βία και κακοποίηση γυναικών ολοένα και αυξάνεται. Το έργο απέσπασε πολλές υποψηφιότητες σε μεγάλα βραβεία κερδίζοντας μικρό αλλά ικανοποιητικό αριθμό νικών, ενώ έχει θετικότατες κριτικές στο Rotten Tomatoes καθώς και άλλα sites.
5. Behind The Candelabra – 2013
Η ταινία αποκαλύπτει χωρίς δισταγμό και με απόλυτη ειλικρίνεια και ωμότητα την φαινομενική ζωή ενός μεγάλου μουσικού καλλιτέχνη της χρυσής δεκαετίας των 80s, του Λιμπεράτσε. Στο biopic ξετυλίγεται η ιστορία της ερωτικής σχέσης του καλλιτέχνη με τον κατά πολλά χρόνια νεότερό του, Σκοτ Θόρνσον, και τους Michael Douglas και Matt Damon να προσφέρουν στο κοινό μια από τις εμβληματικότερες ερμηνείες των καριερών τους. Στην ταινία βλέπουμε την ανασφάλεια του Λιμπεράτσε να μην αποκαλυφθεί η σεξουαλική του ταυτότητα και καταστραφεί η καριέρα του, τον ναρκισσισμό που τον διακατείχε αλλά και τον γυαλιστερό κόσμο που ο ίδιος είχε φτιάξει. Σκηνοθετικά δεν λείπουν οι προχωρημένες και “προκλητικές” για την εποχή σκηνές, κάνοντας την ταινία ένα τολμηρό βήμα και μια γροθιά στο στομάχι για όσους δεν έχουν γνώση της επιδημίας του AIDS κατά την εν λόγω εποχή. Η ταινία απέσπασε διθυραμβικές κριτικές και αρκετές βραβεύσεις και υποψηφιότητες, ενώ ανήκει στις βιογραφικές ταινίες με τις περισσότερες θετικές κριτικές όλων των εποχών σε λίστες των ΙMDb, Rotten Tomatoes και ποικίλων άλλων κινηματογραφικών sites.
6. Respect – 2021
Σε αυτή την πιο πρόσφατη βιογραφική ταινία, η πολυτάλαντη Jennifer Hudson γίνεται η θρυλική και αείμνιστη Βασίλισσα της Soul μουσικής, Aretha Franklin. Η ταινία προβάλλει με έναν πιο διστακτικό τρόπο τα θέματα υγείας της Franklin, από τις σεξουαλικές παρενοχλήσεις και την ενδοοικογενειακή βία που υπέστη, έως και τον εθισμό στο αλκοόλ και τα ναρκωτικά, κάτι που την έφτασε πολύ κοντά στο να χάσει εντελώς την καριέρα της, πόσο μάλλον την ίδια της την ζωή. Μπορεί η ταινία κατά τη γνώμη μου να μην εστιάζει τόσο στον συναισθηματικό κόσμο της καλλιτέχνιδας και να δίνει περισσότερη έμφαση στις ωμές πληροφορίες για την ζωή της και τα πάθη της, όμως η ερμηνεία της Hudson αλλά και η μικρή μα σημαντική συμμετοχή της Mary J. Blige κάνουν την ταινία απολαυστική, αφήνοντας το κοινό να θέλει κι άλλο. Το biopic πήρε αρκετό hype στα social media και αγαπήθηκε πολύ από το κοινό, ενώ είχε και αρκετές υποψηφιότητες σε διάφορα βραβεία με έναν ικανοποιητικό αριθμό νικών.
7. Bohemian Rhapsody – 2018
Αυτή η ταινία δεν χρειάζεται καμία σύσταση, καθώς η παταγώδης επιτυχία της έγινε από άκρη σε άκρη σε ολόκληρο τον κόσμο. Με έσοδα που αγγίζουν σχεδόν το 1 δισεκατομμύριο δολάρια και παραγωγή που άξιζε μόλις 58 εκατομμύρια, έγινε αμέσως το πιο εμπορικό μουσικό biopic όλων των εποχών. Με την εξαιρετική ερμηνεία του Rami Malek να του δίνει το πρώτο του Όσκαρ Καλύτερου Ηθοποιού και κερδίζοντας άλλα τρία τεχνικά βραβεία από την Ακαδημία, η ταινία αφηγείται την ζωή και το έργο μιας ροκ μπάντας που άλλαξε τα πάντα στη μουσική βιομηχανία και ενός καλλιτέχνη που έγινε το είδωλο πολλών ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη με αρκετή λεπτομέρεια, θάρρος, σεβασμό και ορθότητα. Ξεκινάει από τον σχηματισμό του συγκροτήματος, τα στερεότυπα που έσπασε και τις πόρτες που άνοιξε, καταλήγοντας στην διάλυση του γκρουπ, την σόλο καριέρα του Mercury και τον άδοξο θάνατό του έπειτα από μια άνιση μάχη με το AIDS. Στην ταινία ο θεατής συγκινείται, γελάει, τραγουδάει, νοσταλγεί, θυμάται και πενθεί, και είναι αυτό το εύρος συναισθημάτων που κάνει την ταινία πραγματικά αξιομνημόνευτη και ιδιαίτερη, πέρα από τις συγκλονιστικές ερμηνείες όλων των συντελεστών. Με σκηνοθέτη τον εξαιρετικό Dexter Fletcher κέρδισε συνολικά 22 βραβεία από τις 63 της υποψηφιότητες, με τον κόσμο να μιλάει ακόμα για αυτή την αριστουργηματική κινηματογραφική εμπειρία.
8. Rocketman – 2019
Μετά την ρηξικέλευθη επιτυχία του Bohemian Rhapsody, ο σκηνοθέτης της ταινίας, Dexter Fletcher, απευθύνεται στην κινηματογραφική βιογραφία ακόμα μιας μουσικής ιδιοφυίας, ονόματι Elton John. O τρόπος με τον οποίο η ταινία απαθανατίζει τις χαμηλές αλλά και κορυφαίες στιγμές της ζωής του Έλτον είναι μοναδικός, σχεδόν ανέγγιχτος, ενώ οι κριτικοί και το κοινό την έχουν κηρύξει μια από τις καλύτερες ταινίες του 2019. Η ερμηνεία του νεαρού πρωταγωνιστή Taron Egerton γνώρισε τεράστια επιτυχία τόσο από τον κόσμο όσο κι από τον ίδιο τον καλλιτέχνη που υποδύθηκε, ενώ το τραγούδι που ερμήνευσαν μαζί για τις ανάγκες της ταινίας με τίτλο “(Ι’m Gonna) Love Me Again” θριάμβευσε σε αναγνώριση και βραβεύσεις. Όπως είναι φυσικό στα μουσικά biopics υπήρχαν πολλές ασυμβατότητες μερικών λεπτομερειών με την πραγματικότητα, αλλά το ταλέντο και η μαεστρία των συντελεστών στην ενσάρκωση της ζωής του Elton υποσκιάζουν τις όποιες ανακρίβειες, αναδεικνύοντας την ταινία ένα μουσικό/οπτικό υπερθέαμα.
9. Sid & Nancy – 1986
Σε έναν από τους πρώτους κινηματογραφικούς ρόλους του φαινομενικού Gary Oldman και ο πρώτος αναγνωρισμένος από το κοινό και τις επιτροπές ρόλος της Chloe Webb, το Sid & Nancy αφηγείται την ταραχώδη και τοξική σχέση του πανκ ροκ ειδώλου Sid Vicious, μπασίστα του βρετανικού πανκ συγκροτήματος Sex Pistols, με την Nancy Spungen και τον μυστηριώδη θάνατό της. Ο εθισμός σε ναρκωτικά και άλλες τοξικές ουσίες αλλά και ο ηδονιστικός και καταστροφικός τρόπος ζωής του ζευγαριού απεικονίζεται άριστα στην ταινία, αναδεικνύοντας το πόσο προβληματικοί μα και παράλληλα ταιριαστοί ήταν οι δυο τους. H ταινία λήγει με τον άδοξο θάνατο της Nancy έπειτα από μια διαμάχη του ζευγαριού υπό την επήρεια ηρωίνης και άλλων ναρκωτικών ουσιών, και τον θάνατο του πρωταγωνιστή τέσσερα χρόνια αργότερα, όντας ο βασικός ύποπτος για τον θάνατο της Nancy. To biopic γνώρισε μεγάλη αναγνώριση λόγω των ανατριχιαστικών ερμηνειών των πρωταγωνιστών, ενώ εισήγαγε τους θεατές στην απεικόνιση της καταστρεπτικής ζωής πολλών εφήβων και νεαρών ενηλίκων την εποχή της πανκ ροκ μουσικής στην Βρετανία.
10. Straight Outta Compton – 2015
Την λίστα έρχεται να κλείσει το φαινόμενο Straight Outta Compton, μια ταινία με βασικό πυρήνα την άνθιση της old-school rap μουσικής και την μεγάλη εισαγωγή και συμπερίληψή της στη mainstream μουσική βιομηχανία από τους Dr. Dre, Ice Cube, Eazy-E, DJ Yella και MC Ren, μέλη της εμβληματικής hip hop/gangsta rap μπάντας N.W.A. Βασικό γνώρισμα της ταινίας είναι η αφοπλιστική ειλικρίνεια με την οποία προβάλλονται και αναπαράγονται τα γεγονότα μιας ζωής στην νότια πλευρά του Los Angeles, ενώ θεωρείται ένα από τα πιο διαχρονικά μουσικά biopics εν γένει. H ενεργητική και ηλεκτρική αισθητική της ταινίας την κάνει κατάλληλη σε όλες τις εποχές και αρκετά εκπαιδευτική για ένα θέμα που δεν πολυσυζητιέται στις μέρες μας, και μαθαίνει στον θεατή την σημαντικότητα των πρωταγωνιστών στην αναγνώριση της πιο δημοφιλούς μουσικής στην εποχή μας, την σύγχρονη r&b και την hip hop. Η ταινία βραβεύτηκε από πολλούς φορείς αλλά παρά την τεράστια επιτυχία της αγνοήθηκε από τα Όσκαρ, γεγονός που άνοιξε συζητήσεις και έφτιαξε τίτλους στα media. Όπως και να’χει, η ταινία ήταν πρώτη στις πιο εμπορικές μουσικές βιογραφίες παγκοσμίως, όταν εκθρονίστηκε το 2018 από το Bohemian Rhapsody.
11. Ray – 2004
O Jamie Foxx πρωταγωνιστεί σε έναν από τους σημαντικότερους ρόλους της καριέρας του, δίπλα στην Kerry Washington και την Regina King, υποδυόμενος τον θρύλο της blues και rhythm μουσικής, Ray Charles. Η ταινία βάζει κάτω από το μικροσκόπιο 30 χρόνια από τη ζωή του εμβληματικού καλλιτέχνη. Ξεκινάει από τα πολυτάραχα παιδικά του χρόνια, την φτώχεια, την πρόωρη τύφλωσή του και τις δυσκολίες που αυτή του προκάλεσε, την έντονη ερωτική του ζωή με γυναίκες αλλά και τον εθισμό στην ηρωίνη που τον διακατείχε για αρκετά χρόνια. Συνεχίζει να είναι ένας επιτυχημένος καλλιτέχνης με την σύζυγό του, Della, πάντα στο πλευρό του, έως τον θάνατό του το 2004, που και πάλι δεν τον σταμάτησε από το να είναι ένας αιώνιος θρύλος της μουσικής. Η ταινία δημιουργήθηκε υπό τον σκηνοθετικό ζήλο του Taylor Hackford (The Devil’s Advocate, Bukowski, Teenage Father), κέρδισε το ενδιαφέρον των επιτροπών και της Ακαδημίας, με τον Foxx να τίθεται υποψήφιος για Όσκαρ Καλύτερου Ηθοποιού, ενώ την ίδια χρονία ήταν και υποψήφιος για Όσκαρ Καλύτερου Δεύτερου Ηθοποιού, κάνοντάς τον τον δεύτερο άνθρωπο που υπήρξε την ίδια χρονιά υποψήφιος και στις δύο κατηγορίες μετά τον Al Pacino.
Τιμητικές Αναφορές:
Ma Rainey’s Black Bottom – 2020
Μια ταινία βασισμένη στην ομότιτλη θεατρική παράσταση που αναφέρεται στην καριέρα της επιδραστικής blues τραγουδίστριας των 20s., Ma Rainey, με την υπερταλαντούχα Viola Davis και τον αείμνηστο Chadwick Boseman σε βασιλικής ποιότητας ερμηνείες.
Walk The Line – 2005
Ο Joaquin Phoenix είναι ο country τραγουδιστής Johnny Cash κι η Reese Witherspoon o έρωτας της ζωής του, Carter. Η ταινία εστιάζει σε αυτή την σχέση καθώς και στον πρώτο γάμο του καλλιτέχνη με την Vivian (Ginnifer Goodwin), αλλά και την άνοδο στην καριέρα του και τον εθισμό του στα ναρκωτικά. Η ταινία χάρισε στους δύο πρωταγωνιστές Όσκαρ Καλύτερου και Καλύτερης Ηθοποιού αντίστοιχα.
Τhe Pianist – 2002
Σε αυτό το πολεμικό δράμα, ο Adrien Brody γίνεται ο Wladyslaw Szpilman, ένας Πολωνός πιανίστας που συμμετείχε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με την μουσική και την τέχνη του. Μια ταινία αστείρευτης συγκίνησης, και ίσως ένα από τα πιο αριστουργηματικά έργα του Ρόμαν Πολάνσκι.
Get On Up – 2014
Ο Chadwick Boseman ως James Brown δεν θα μπορούσε με τίποτα να πάει στραβά, με την ίδια την ταινία να προσφέρει έναν μαγευτικό φόρο τιμής στον Νονό της Soul μουσικής. Με δυναμικές ερμηνείες και μια μοναδική σκηνοθεσία, η ταινία δικαιολογημένα συγκαταλέγεται στην 20αδα των καλύτερων μουσικών biopics όλων των εποχών, στο Rotten Tomatoes.
The Runaways – 2010
Σε αυτή την βιογραφική ματιά δύο από τις δυνατότερες μορφές της γυναικείας πανκ ροκ σκηνής, η Dakota Fanning ως Cherie Currie και η Kristen Stewart ως Joan Jett δίνουν δυο ηλεκτροφόρες ερμηνείες. Η ταινία εστιάζει στη σχέση των δύο καλλιτεχνιδών μεταξύ τους, όπως και στην δημιουργία του γυναικείου γκρουπ, The Runaways.
Προσεχώς…
Ας μην ξεχνάμε ότι στα σκαριά βρίσκεται η ταινία “Going Electric” με τον Timothee Chalamet στον ρόλο του φαινομενικού Bob Dylan, ενός από τους καλύτερους μουσικούς όλων των εποχών, σε σκηνοθεσία του James Mangold. Ένα βήμα πριν την παγκόσμια πρεμιέρα βρίσκεται και η ταινία “Blonde” με την Ana de Armas να ενσαρκώνει την θεϊκή φιγούρα της Merilyn Monroe στο Netflix, ενώ σε πρώτες συζητήσεις είναι και το biopic για τον θρυλικό Fred Astaire, που όπως όλα δείχνουν θα υποδυθεί ο Tom Holland. Και φυσικά ίσως στο πολύ άμεσο μέλλον δούμε και την ταινία βασισμένη στην βασίλισσα της ποπ, που η ίδια η Μαντόνα σκηνοθετεί και γράφει, ενώ όπως όλα δείχνουν θα την υποδυθεί η ανερχόμενη Julia Garner, όπως και το biopic για την Cher που η ίδια ανακοίνωσε πέρσι, από τους παραγωγούς του “Mamma Mia!”, στο σίκουελ του οποίου πρωταγωνίστησε και εκείνη το 2018. Όπως όλα δείχνουν, τα επόμενα χρόνια τα μουσικά biopics θα έχουν έναν από τους πρώτους ρόλους στις κινηματογραφικές αίθουσες, γεφυρώνοντας τους νέους μουσόφιλους με τις ζωές παλαιότερων και μη, καλλιτεχνικών τιτάνων.
© 2022, Tasos Mpanos. All rights reserved.