Ανέκαθεν, η τέχνη αποτελούσε και αποτελεί το μοχλό έκφρασης για το κοινωνικό γίγνεσθαι. Μέσα στην τέχνη συμπεριλαμβάνεται -σαφώς- και η μουσική, που με το δικό της τρόπο συμβάλει στις κοινωνικές, πολιτικές και πολιτιστικές καταστάσεις που συντελούνται γύρω μας. Υπάρχουν τραγούδια, λοιπόν, που επηρεάστηκαν από τα πράγματα που συμβαίνουν γύρω μας και ακολούθως έχουν επιδράσει στην παγκόσμια κοινή γνώμη.
Πάμε να τα γνωρίσουμε…
Δεν θα μπορούσαμε να μην ανοίξουμε το άρθρο μας με το “Imagine” του John Lennon. To τραγούδι που μας μιλά για έναν κόσμο ενωμένο, χωρίς πολέμους, διακρίσεις και σύνορα, με αγάπη και ειρήνη έχει επιδράσει πολλές γενιές ακροατών. Το 2002, μέσα από μια έρευνα που διεξήχθη από το βιβλίο Guinness World Records British Hit Singles, ανακηρύχθηκε ως το δεύτερο καλύτερο single όλων των εποχών.
Επηρεασμένος από τα κοινωνικά πεπραγμένα των παλιότερων -αλλά και των μεταγενέστερων- εποχών, ο Jonh Lennon καταπιάνεται με ένα θέμα που κανείς μουσικός δεν είχε ασχοληθεί μέχρι τότε. Έναν χρόνο αργότερα ενώνει τις δυνάμεις του με τη Yoko Ono στο τραγούδι “Woman is the Nigger of the World“. Mε άμεση νύξη στα δικαιώματα και την καταπίεση της γυναίκας, το τραγούδι πυροδότησε διαμάχη λόγω της χρήσης “nigger“.
Πριν τον John Lennon αυτός που καταπιάστηκε με το θέμα “πόλεμος” ήταν ο Bob Dylan. Επηρεασμένος από τις καταστροφικές του συνέπειες ηχογράφησε και κυκλοφόρησε το “Blowin’ in the wind” το 1963. Αποτελεί ένα φολκ τραγούδι διαμαρτυρίας που θέτει ρητορικά ερωτήματα για τον πόλεμο, την ειρήνη και την ελευθερία. Σύμφωνα με το Rolling Stone, συγκαταλέγεται στα “500 καλύτερα τραγούδια όλων των εποχών“.
Αφού το “Blowin’ in the wind” άφησε το δικό του στίγμα στο μουσικό πεντάγραμμο, επηρέασε μεταγενέστερα και άλλους καλλιτέχνες, όπως τον Sam Cooke. Έναν χρόνο αργότερα κυκλοφόρησε το “A Change is Gonna Come” με έκδηλες αναφορές στο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το τραγούδι είναι εμπνευσμένο από διάφορα γεγονότα της ζωής του τραγουδιστή, όπως η απομάκρυνσή του από ένα μοτέλ μόνο για λευκούς στη Λουιζιάνα.
Το 1973, ο Bob Marley και η μπάντα του The Wailers φέρνουν στην επιφάνεια τα δικαιώματα της φυλής τους, τα οποία για πολλά χρόνια (ακόμη και σήμερα) αντιμετωπίζονταν ως κατώτερα. Το “Get Up, Stand Up” γνώρισε μεγάλη απήχηση και έγινε ο επίσημος ύμνος της Διεθνούς Αμνηστίας. Το τραγούδι υπερασπίζεται τα δικαιώματα των αδυνάτων Τζαμαϊκανών.
To 1939, η Billie Holiday έγινε πολέμια κατά του ρατσισμού. Το “Strange Fruit” σε σύνθεση του Abel Meeropol βασίστηκε σε ένα προϋπάρχον ποίημα του ίδιου, που μελοποιήθηκε δύο χρόνια αργότερα. Το τραγούδι αποτελεί μια διαμαρτυρία για τις βάρβαρες πρακτικές που βίωσαν οι κατώτερες τάξεις στον Αμερικανικό Νότο στις αρχές του 20ου αιώνα. Από το 2002 διατηρείται στο Εθνικό Μητρώο Καταγραφής του Κογκρέσου ως ”ιστορικά, αισθητικά και πολιτισμικά σημαντικό”.
Το 1970, η Joni Mitchell γίνεται μια υπέρμαχος του φυσικού περιβάλλοντος. Με το τραγούδι της “Big Yellow Taxi” διαδίδει ένα ισχυρό μήνυμα για την καταστροφή των φυσικών πόρων αλλά και τη σχέση του σύγχρονου πολιτισμού με το περιβάλλον. Ένα τραγούδι για τις περιβαλλοντικές ανησυχίες που κατάφερε να γίνει μεγαλύτερη επιτυχία τέσσερα χρόνια μετά την κυκλοφορία του.
Αφήνοντας εν μέρει τα τραγούδια με κοινωνικο- πολιτισμικό- πολιτικό αντίκτυπο, πάμε να γνωρίσουμε ένα τραγούδι που επιδρά σημαντικά στη φυσιολογία του ανθρώπου. Πρόκειται για το ατμοσφαιρικό τραγούδι “The Great Gig in the sky” των Pink Floyd. Σύμφωνα με μια έρευνα στο κτίριο Dolby του Sohο, τα επίπεδα του άγχους και του ενθουσιασμού των συμμετεχόντων μειώθηκαν στην αρχή του τραγουδιού και αυξήθηκαν στο τέλος.
Το 1977, οι πρωτοστάτες της πανκ μουσικής Sex Pistols κυκλοφόρησαν το “God Save the Queen“. Η κυκλοφορία του τραγουδιού συνέπεσε με το Silver Jubilee, μια γιορτή για τον εορτασμό της 25ης χρονιάς στον θρόνο για τη Βασίλισσα Ελισάβετ. Το συγκρότημα εδώ αναφέρεται στην εξέγερση ενάντια στη βρετανική πολιτική και στην αποξένωση των νέων από την κυριαρχία της βασιλικής μοναρχίας.
Μια συστάδα καλλιτεχνών συναντήθηκε το 1985 για να ερμηνεύσει το “We Are the World“. Ο αρχικός στόχος του supergroup “Band Aid” ήταν η ανακούφιση της πείνας στην Αφρική. Χρόνια αργότερα, το 2010 διασκευάστηκε με σκοπό τη βοήθεια των επιζώντων μετά από έναν καταστροφικό σεισμό στην Αϊτή. Και στις δύο περιπτώσεις συγκεντρώθηκαν ποσά- ρεκόρ για την ανακούφιση των πληγέντων.
Έναν χρόνο νωρίτερα, οι ίδιοι καλλιτέχνες είχαν ενώσει ξανά τις δυνάμεις τους για το φιλανθρωπικό Χριστουγεννιάτικο τραγούδι “Do They Know It’s Christmas?“. Γράφτηκε το 1984 με σκοπό να συγκεντρωθούν χρήματα για το λιμό που έπληξε την Αιθιοπία την περίοδο 1983- 1985. Μέσα σε έναν χρόνο το τραγούδι συγκέντρωσε 8 εκατομμύρια λίρες για τη χώρα της Αφρικής, ένα ποσό που ξεπέρασε κατά πολύ τις αρχικές προβλέψεις.
Το “Luftballons 99” γράφτηκε από τους Γερμανούς Nena τη δεκαετία του 1980, ζώντας ακόμη στο διχοτομημένο Βερολίνο. Η έμπνευση του τραγουδιού προήλθε από μια συναυλία των Rolling Stones, που κατά τη διάρκειά της εκατοντάδες μπαλόνια έκαναν την εμφάνισή τους στον ουρανό. Έτσι, το συγκρότημα φαντάστηκε αυτό το θέαμα να γίνεται ορατό στην απέναντι πλευρά του τείχους. Το κομμάτι ακούστηκε σε μια φιλανθρωπική εκδήλωση του VH1 Classic για την ανακούφιση των πληγέντων από τον τυφώνα Κατρίνα το 2006.
© 2024, Thanos Papatsanis. All rights reserved.
