Η 25η Μαρτίου πλησιάζει και δεν θα μπορούσε να λείψει ένα μουσικό αφιέρωμα στη μεγάλη ένοπλη εξέγερση των Ελλήνων. Εθνομάρτυρες, ήρωες και μεγάλες φυσιογνωμίες του αγώνα έδωσαν την έμπνευση σε συνθέτες και ποιητές οι οποίοι ”έχτισαν” πάνω τους αθάνατα τραγούδια.
Πάμε να τα θυμηθούμε!
Από το αφιέρωμά μας δεν θα μπορούσαν να λείψουν τα τραγούδια- σταθμοί στα πρωτο- παλίκαρα της Ελληνικής Επανάστασης. Γιάννης Πουλόπουλος, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Γιώτα Βέη και Νίκος Ξυλούρης είναι μερικοί μόνο από τους καλλιτέχνες που τραγούδησαν για τις μεγάλες προσωπικότητες του αγώνα. Ανάμεσα σε αυτά τα τραγούδια μπορούμε να ξεχωρίσουμε τους ύμνους για τον Μακρυγιάννη, για τον Ανδρούτσο, τον Μπότσαρη, τον Κολοκοτρώνη αλλά και των Μπουμπουλίνας– Μαυρογένους.
Το «Θέλ’τε ν’ ακούσ’τε κλάματα» είναι ένα μοιρολόι που αφορά την πτώση του Μεσολογγίου. Το 2017 ακούστηκε σε μια νέα εκδοχή στην ταινία «Έξοδος 1826» του Βασίλη Τσικάρα. Πρωτο- ερμηνεύτηκε από τη Βαγγελιώ Χρηστιά όπως το άκουσε από τη μάνα της.
Ένα από τα γνωστότερα τραγούδια του 1821 είναι αυτό του Σταύρου Κουγιουμτζή και της Σώτιας Τσώτου. Το «Να ‘τανε το ‘21» ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά από τον Γιώργο Νταλάρα και κυκλοφόρησε προς τα τέλη του 1969. Πρόκειται για ένα ιστορικό- χασάπικο τραγούδι της επετείου.
Το «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» είναι ένα ποίημα- σύμβολο για την Ελληνική Επανάσταση που μελοποιήθηκε από το μεγάλο συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο. Ένα μέρος του, το «Άκρα του τάφου σιωπή» ερμηνεύθηκε από τον αείμνηστο Νίκο Ξυλούρη το 1977.
Ο Γιάννης Μαρκόπουλος μελοποίησε ακόμη ένα κομμάτι του ποιήματος «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι». Την ίδια χρονολογία (1977) εμπιστεύτηκε τη φωνή της Νένας Βενετσάνου στο τραγούδι «Το χάραμα (επήρα).
Το «Παιδιά της Σαμαρίνας» είναι ένα από τα γνωστότερα ηρωϊκά- δημοτικά τραγούδια και τοποθετείται στην Ελληνική Επανάσταση. Το 1826, 120 μαχητές από τη Σαμαρίνα των Γρεβενών βρέθηκαν στο πλευρό των Ελεύθερων Πολιορκημένων του Μεσολογγίου. Σύμφωνα με τον θρύλο, ο Μίχος Φλώρος, βαριά τραυματισμένος, έδωσε ως επιθυμία στα παλικάρια που σώθηκαν τα λόγια του τραγουδιού. Πριν γίνει δημοτικό τραγούδι υπήρξε μοιρολόι.
Το «Έχε γεια καημένε κόσμε (Ο χορός του Ζαλόγγου)» είναι ένα παραδοσιακό τραγούδι προς τιμήν των ηρωίδων του Σουλίου. Σύμφωνα με τον καθηγητή της βυζαντινής και νεοελληνικής φιλολογίας Αλέξιο Πολίτη, το τραγούδι δημιουργήθηκε πιθανότατα το 1908.
Το «Σαράντα παλικάρια από τη Λιβαδιά» έρχεται να συμπληρώσει το παζλ των δημοφιλέστερων τραγουδιών για το 1821. Πρόκειται για ένα κλέφτικο δημοτικό τραγούδι με σκοπό τσάμικου χορού. Το τραγούδι είναι γνωστό ανά την Ελλάδα, από την Κύπρο ως την Ήπειρο και τη Λέσβο ως την Κρήτη, με παραλλαγές.
Η ζωή και η καθημερινότητα της εποχής μας παρουσιάζονται μέσα από το τραγούδι «Κλέφτικη Ζωή» του Λουκιανού Κηλαηδόνη. Το παραδοσιακό τραγούδι ερμηνεύτηκε το 1992 και μας αναδεικνύει μια σημαντική πτυχή του ξεσηκωμού.
Τη διετία 1975- 1976 ο Μανώλης Μητσιάς τραγουδά για τον Ελληνικό ξεσηκωμό του 1821. Το 1975 ερμηνεύει το τραγούδι «Μια φορά και έναν καιρό» σε στίχους Μήτσου Ευθυμιάδη και μουσική του Χρήστου Λεοντή. Μια χρονιά αργότερα, μελοποίησε την ποιητική σύνθεση «Τσάμικος» του Νίκου Γκάτσου. Η μουσική του κομματιού ανήκει στον κορυφαίο Μάνο Χατζιδάκι. Συμπεριλήφθηκε στον δίσκο του «Αθανασία».
Ο Κώστας Παυλόπουλος θεωρείται μια μεγάλη μορφή του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού. Παρέα με τον Γιάννη Παυλόπουλο μας τραγουδούν για την οικογένεια «Των Κολοκοτρωναίων» σε ένα ιστορικό τραγούδι για την Πελοπόννησο.
Η Δόμνα Σαμίου είναι μια καλλιτέχνης που ασχολήθηκε με τα ηρωϊκά τραγούδια της Εθνεγερσίας. Το 1996 σε μία συναυλία της στο Λονδίνο ερμήνευσε το «Λαλούδι της Μονομπασιάς», το οποίο περιλαμβάνεται στον δίσκο «Ιστορικά- Κλέφτικα τραγούδια», με την Κατερίνα Παπαδοπούλου. Στον ίδιο δίσκο συμπεριλαμβάνεται και το τραγούδι «Χαρά που το ‘χουν τα βουνά» με τη Χορωδία του Καλλιτεχνικού Συλλόγου Δημοτικής μουσικής Δόμνα Σαμίου.
Πριν λίγες εβδομάδες, ο Δημήτρη Μπάσης κυκλοφόρησε το νέο του τραγούδι για το 1821. Σε στίχους του Κώστα Μπαλαχούτη και μουσική Χρήστου Παπαδόπουλου, ο τραγουδιστής ερμηνεύει “Ελλήνων Ονειροδρόμια”. Συμπεριλαμβάνεται στο δίσκο ”Ζούμε τις μεγάλες μέρες”, στο οποίο συμμετέχουν και η Μελίνα Ασλανίδου, η Γλυκερία, η Γιάννα Βασιλείου, η Μαρία Πεΐλη και ο Γιάννης Λεκόπουλος. Ο Δημήτρης Μπάσης ερμηνεύει τα περισσότερα τραγούδια του άλμπουμ, που παρότι σύγχρονα στη γραφή και στη δομή τους και το ερωτικό μήνυμά τους, φαίνεται να έχουν ρίζες στο 1821.
© 2021 – 2024, Thanos Papatsanis. All rights reserved.
